Lipcowe zmiany w przepisach ruchu drogowego

1 lipca br. weszło w życie kilka istotnych regulacji prawnych związanych z organizacją ruchu drogowego na terenie naszego kraju oraz rozmiarem kar finansowych wymierzanych za brak wymaganych dokumentów polisowych. Kolejne zmiany zaczną obowiązywać po wakacjach, a dotyczyć będą kasowania punktów karnych i surowszych sankcji za jazdę pod wpływem alkoholu.

• Jedziesz ciężarówką? Nie wyprzedzasz!

Od lipca br. pojazdy ciężarowe kategorii N2 i N3, czyli odpowiednio powyżej 3,5 i 12 ton DMC, obejmuje całkowity zakaz wyprzedzania na drogach szybkiego ruchu i drogach ekspresowych. Przepis mówi, że zabrania się kierującemu pojazdem ciężarowym o jednej ze wspomnianych wcześniej kategorii wyprzedzania pojazdu samochodowego na autostradzie (droga kategorii A) lub drodze ekspresowej (droga kategorii S) o wyłącznie dwóch pasach przeznaczonych dla danego kierunku ruchu, chyba że pojazd wyprzedzany porusza się z prędkością znacznie mniejszą od dopuszczalnej na danym odcinku.

Przepis ma na celu zapewnienie płynności przejazdowej na trasach, gdzie dysproporcja w prędkościach maksymalnych pojazdów osobowych i ciężarowych jest na tyle duża, że w przypadku manewru wyprzedzania tych ostatnich z prędkością około 80 km/h dochodzi do zatorów i niebezpiecznych dohamowań samochodów osobowych. Przypomnijmy, że te ostatnie poruszają się z prędkościami dochodzącymi nawet do 120 km/h na drogach ekspresowych i aż 140 km/h na autostradach.

Jak widzimy zakaz wyprzedzania dotyczy odcinków z dwoma pasami ruchu w jednym kierunku, jednak co w sytuacji, gdy droga składa się z większej ich ilości np. trzech lub czterech? Tu także wprowadzono nowe regulacje. Aby upłynnić przejazd pojazdów poruszających się po autostradzie i drogach ekspresowych o trzech lub więcej pasach ruchu, ustawodawca określił, że na takich odcinkach przynajmniej jeden z pasów (skrajnie lewy) będzie wolny od pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t oraz od zespołów pojazdów o długości powyżej 7 metrów (niezależnie od masy). Przepis ten ma na celu dostosowanie polskiego prawa do Wiedeńskiej Konwencji o Ruchu Drogowym, która w jednym z artykułów stanowi, że jeżeli autostrada ma trzy lub więcej pasów przeznaczonych do ruchu w tym samym kierunku, kierującym pojazdami przeznaczonymi do przewozu ładunków, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3500 kg lub zespołami pojazdów o długości ponad 7 metrów, zabrania się korzystać z innych pasów ruchu niż dwóch pasów położonych najbliżej prawej krawędzi jezdni, odpowiadającej kierunkowi ruchu, w którym się porusza.

• Pamiętaj o składkach OC. Brak ważnej polisy to nawet 10 800 zł kary.

Od 1 lipca kierowcy pojazdów będą płacić też wyższe kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC (od odpowiedzialności cywilnej). Związane jest to z podniesieniem minimalnego wynagrodzenia brutto, które od 1 lipca br. wynosi 3600 zł, a to właśnie w odniesieniu do niego ustawodawca określa wysokości kar za nieopłacenie składki OC. Oczywiście najmniej zapłacą posiadacze motocykli (1/3 minimalnego wynagrodzenia), a najwięcej kierowcy pojazdów ciężarowych (aż 3. krotność płacy minimalnej). Do tego kara jest tym dotkliwsza im dłużej nie mieliśmy takiej polisy.

I tak, w przypadku aut osobowych, gdzie maksymalna kara to dwukrotność pensji minimalnej to:

• Za brak ważnego OC od 1 do 3 dni – 1440 zł
• Za brak ważnego OC od 4 do 14 dni – 3600 zł
• Za brak ważnego OC powyżej 14 dni – 7200 zł

Dla porównania dla kierowcy pojazdu ciężarowego kary wynoszą:

• Za brak ważnego OC od 1 do 3 dni – 2160 zł
• Za brak ważnego OC od 4 do 14 dni – 5400 zł
• Za brak ważnego OC powyżej 14 dni – 10 800 zł

• Od września wraca stara zasada kasowania punktów karnych 

Od 17 września 2023 r. wracają poprzednie przepisy regulujące okres potrzebny do wykasowania punktów karnych gromadzonych w centralnej ewidencji kierowców. W myśl nowego prawa na ich anulowanie potrzebny będzie rok, a nie dwa, jak obecnie; oczywiście liczone od daty opłacenia mandatu. Dotyczy to punktów otrzymanych po wejściu w życie przepisów, czyli od 17 września. Punkty zgromadzone przed tą datą ulegają zatarciu po dwóch latach od daty ich przyznania.

• Piłeś? Nie jedź!

Od 1 października br. z kolei zaczną obowiązywać bardziej restrykcyjne przepisy związane z jazdą pod wpływem alkoholu. Kierowcom grozi w takiej sytuacji pozbawienie wolności do 3 lat, a w przypadku spowodowania wypadku w stanie nietrzeźwości, w wyniku którego dojdzie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanych –od 3 do nawet 16 lat więzienia. W 2023 roku w życie miały wejść także nowe przepisy związane z konfiskatą i przepadkiem samochodu, jednak zmiany te zaczną obowiązywać dopiero od 14 marca 2024 roku. Zgodnie z nimi pojazd kierowcy może zostać skonfiskowany, jeśli prowadzący spowoduje wypadek i będzie miał półtora promila lub więcej alkoholu we krwi, a także wtedy, gdy zostanie przyłapany na recydywie, czyli prowadzeniu w stanie nietrzeźwości więcej niż jeden raz w ciągu 2 lat. A co w chwili, kiedy kierujący nie będzie właścicielem pojazdu? Otóż wtedy zapłaci grzywnę w wysokości jego aktualnej ceny rynkowej.

• A co w przyszłości?
  

Ciągła ewolucja specyfiki ruchu drogowego, wprowadzanie pojazdów elektrycznych i szczytne ambicje UE, by do roku 2050 w myśl tzw. „wizji zero” praktycznie wyeliminować śmiertelność na drogach Europy sprawiają, że już teraz prowadzi się zaawansowane prace nad:

– wspólnym dla UE systemem kar i mandatów

– rozszerzeniem zagadnień egzaminacyjnych o wiedzę związaną z pojazdami zeroemisyjnymi, zaawansowanymi systemami wspomagania oraz zautomatyzowanymi technologiami.

– zasadą zerowej tolerancji dla kierowania pojazdem pod wpływem alkoholu.

– wprowadzeniem zakazu prowadzenia pojazdów na terenie całej Unii Europejskiej dla kierowców, którzy popełnią rażące wykroczenia lub przestępstwa.

czy

– wprowadzeniem okresu próbnego wynoszącego co najmniej 2 lata dla początkujących kierowców.

Podsumowując, warto pamiętać, że prawo drogowe to dynamicznie zmieniające się przepisy, których celem jest zapewnienie jak największego bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu. Niezależnie od charakteru zmian – czy to dotyczących wyprzedzania, obowiązku ubezpieczenia, punktów karnych czy jazdy pod wpływem alkoholu – zawsze warto być na bieżąco i dostosowywać swoje zachowanie do obowiązujących norm.

Pamiętajmy, że to nie tylko nasze obowiązki, ale przede wszystkim nasze bezpieczeństwo i bezpieczeństwo innych.