Elementarz wynajmu – czym jest rażąca niedbałość?

Użytkownik wynajętego pojazdu jest zobowiązany użytkować go zgodnie z przeznaczeniem i regulaminem korzystania. To ważne, ponieważ właśnie zapisy regulaminów i umów determinują odpowiedzialność każdej ze stron. Po stronie użytkownika najczęściej leży odpowiedzialność za szkody i straty wynikające z jego rażącego niedbalstwa. Co się kryje pod tym określeniem?

Rażące niedbalstwo nie jest zdefiniowane w kodeksie cywilnym, ale nie oznacza to, że nie można określić, jakie zachowania można w ten sposób określić. Opierając się na orzecznictwie sądów, możemy przyjąć, że rażącym niedbalstwem jest niezachowanie elementarnych zasad i reguł postępowania w danej sytuacji, w tym przede wszystkim zasad wynikających ze zdrowego rozsądku i szeroko pojętej ostrożności.

Rażące niedbalstwo to forma winy nieumyślnej. W założeniu, dopuszczający się rażącej niedbałości nie ma zamiaru spowodowania szkody, natomiast przyczynia się do tego swoim nonszalanckim zachowaniem. Najlepiej zobrazować to na przykładach. Do rażącego niedbalstwa możemy zaliczyć np. pozostawienie uruchomionego pojazdu, z kluczykami w stacyjce oraz otwartymi drzwiami i oddalenie się od niego – np. do toalety czy sklepu. W praktyce taka sytuacja stanowi wręcz zachętę do kradzieży samochodu, a użytkownika można w tym wypadku posądzić o to, że nie dochował podstawowej ostrożności, która nakazuje nie pozostawiać sprzętu bez opieki lub zabezpieczenia.

Rażącym niedbalstwem można określić również ignorowanie sygnałów ostrzegawczych w pojeździe, np. jazdę ze zbyt niskim poziomem oleju, ciśnienia w oponach czy innych wskazań do podjęcia naprawy, które w konsekwencji prowadzą do poważnej awarii. Niedbalstwem jest również uszkodzenie, wypalenie tapicerki spowodowane paleniem w pojeździe.

Rażące niedbalstwo nie jest zatem określeniem- wytrychem mającym każdorazowo stanowić „wymówkę” dla ubezpieczyciela czy wynajmującego, lecz zapisem chroniącym przed roszczeniami użytkowników, którzy świadomie bądź nie, nie przestrzegają warunków umowy, a także dopuszczają się lekkomyślnych działań.

Warto jednak podkreślić, że w przypadku świadomego użytkownika, który rozsądnie eksploatuje sprzęt, rażące niedbalstwo zdarza się niezwykle rzadko.